Van A tot Zwaantje: een eigenzinnig ABC over Hoboken - 1


A
A: In tStad vooral bekend geworden in zijn stralende versie. Heeft soms weinig glans in de districten. Wat van A is en niet van ons, zorgt regelmatig voor ergernis.

Aal: synoniem van beer, drek, gier enz.
U haalt uw neus op? Ten onrechte! Het is de trots van Hoboken of zou dat moeten zijn. Het is een belangrijke grondstof in de Hobokense pre-industriële samenleving, de basis a.h.w. van een economisch systeem. In tijden van schaarse meststoffen bleken menselijke uitwerpselen zeer efficiënt als bodemverbeteraar.

Ababbel: aanslag op de lijn.

Academie: Kunstencampus. Muziek, Woord en Beeld troef in Hoboken… Vroeger werkterrein van Herbert Flack en Jan Van Riet.

Achiel: leerde 46 jaar lang Hoboken scampi en pepersteak eten. Eind 2015 sloot hij zijn restaurant aan de Lageweg... of toch niet helemaal. Hij kan het bakken niet laten.

Aciéries: Voluit heette het Aciéries d’Anvers. Bedrijf in de polder waar stalen staven, bruggen, motoren en spoorwegmateriaal werden vervaardigd. Gestart in 1900 met 446 werknemers was het er in 1904 al mee gedaan. Een klein bakstenen torentje staat nog overeind. Het is een oriëntatiepunt voor Koniks, Galloways, Goudklompjes en wandelaars.


Agora: Cinema in het dorp die er als laatste de brui aan gaf. Als ik mij niet vergis, was de laatste film die er vertoond werd Daens van Stijn Coninx. Ooit was hier Zaal Rodenbach.


Albatros: Door het toenemende succes van Petroleum Zuid ca 1930 was een uitbreiding van het terrein nodig. In 1934 werd opnieuw een deel van de polder van Hoboken bij de stad Antwerpen gevoegd om dat te realiseren. Het stuk grond was bedoeld voor petroleumraffinaderij. Het Belgische-Roemeense bedrijf Redeventza, vanaf 1950 Albatros genoemd, nam de concessie van het lot. Zie ook American Petroleum Company, Atlas en Protteknie.

Amada: Alle Macht aan de Arbeiders. Voorloper van PVDA, later PVDA+. Kreeg in Hoboken begin de jaren '70 vaste voet aan de grond met het aankaarten van de milieuproblematiek voornamelijk op Moretusburg door Geneeskunde voor het volk-boegbeeld Kris Merckx.


American Petroleum Company: De aanvoer van petroleum naar Antwerpen begon in 1861. Twee jaar later was Antwerpen de grootste petroleuminvoerder in Europa.
De eerste opslagplaatsen bevonden zich verspreid in de stad. Maar omwille van het brandgevaar, werden de opslagactiviteiten gereglementeerd en buiten de stadsgrenzen geconcentreerd. Er werd gekozen voor het Amerikadok. In 1889 was er een grote brand. Op voorstel van schepen Van den Nest ging men in 1899 over tot onteigening van een gedeelte van de Hobokense polder. In 1900 werd een terrein van 54 hectaren poldergrond op het Kiel onteigend. Het terrein werd anderhalve meter opgehoogd en een aantal grachten en beken werd rechtgetrokken. De Scheldekaaien werden in zuidelijke richting met twee kilometer verlengd. De installaties van de American Petroleum Company en van de firma's Eiffe en Rieth die op deze terreinen gevestigd waren, werden eind augustus 1904 getroffen door een zware brand. Acht dodelijke slachtoffers waren te betreuren. Een jaar later was er opnieuw volop bedrijvigheid.


Anglo-Belge: S.A. pour la fabricatiuon des VERNIS ANGLAIS, EMAUX ET COULEURS. Vernisfabriek, opgericht als N.V. Resseler te Antwerpen, in 1827. Na de verwoesting door brand in 1895, verhuisde het bedrijf naar de Scheldelei in Hoboken. Later vestigde zich daar een afdeling van Wasserij De Perel.
















Antwerp Engineering Company Ltd. : Scheepswerf. Overnemer van Le Chantier Naval Anversois in 1910. In de jaren '30 wordt de werf op haar beurt overgenomen door Cockerill. Op deze plaats ontstaat de "Nieuwe Zaat".

Arbeider: Met de industrie verdween de boer en verscheen de arbeider in Hoboken. Hij zwoegde er in het zweet zijns aanschijn van Aciéries tot Zilver.

Armenbestuur: verre voorloper van de Commissie voor Openbare Onderstand (COO) opgericht in 1925, later hervormd naar Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) (1976). Aanvankelijk is de armenzorg in handen van de geestelijkheid. In de Franse periode werd de laïcisering, ingezet onder het Oostenrijks bestuur, verder doorgevoerd. Als gevolg van de relatieve overbevolking van de gemeente, waren zowel de Hobokense keuterboeren als de fabrieksarbeiders arm.

Arseen: of arsenicum (As), metalloïde met atoomnummer 33. Het is extreem giftig en is in het dagelijks taalgebruik haast synoniem met vergif. In de jaren 1970 zat het in Hoboken in hoge concentraties in de grond, samen met ander fraais als lood, cadmium en kobald. Niet als delfstof, maar door vervuiling. Zie ook Moretusburg, Zilver en Amada.

Atlas: De Compagnie Industrielle Atlas, raffinaderij voor olieproducten, vestigde zich in 1905 in de Schroeilaan langs de Leigracht. Het bedrijf werd in 1910 overgenomen door de American Petroleum Company, later Esso.

Ay Ramon: Een vrolijke noot om de letter A te besluiten. In 2015 werd de eerste Vlaamse Sinterklaasfilm ingeblikt. Stijn Coninx tekende voor de regie. De film werd deels gedraaid op het Hobokense fort 8.

Slecht weer vandaag op fort 8


Reacties

  1. Het vroegere Albatros is sinds 31 mei 2006 veranderd in B.R.C. (Belgian Refining Corporation)Sinds 15 mei 2012 failliet verklaard.

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts